De meesten van jullie zullen wellicht in meer of mindere mate vertrouwd zijn met het mysterieuze schilderij De Schreeuw van de Noorse kunstenaar Edvard Munch. Het is namelijk een aangrijpende en in hoge mate intrigerende voorstelling van een zichtbaar in paniek verkerend schepseltje, dat om onduidelijke redenen het hazenpad kiest onder een wel zeer onheilspellende, ja zeg maar helse wolkenlucht.
In de wielingen en woelingen der jaren hebben talloze lieden zich intens met dat vreemde figuurtje bemoeid en verklaringen verzonnen voor de jagende angst, die het zo tastbaar uitstraalt dat men zijn gezicht zelfs als masker in ijzingwekkende, met gorgonische taferelen en apocalyptische slachtpartijen gelardeerde films gebruikt. Nu heeft een vriend van me, die al ettelijke jaren vruchteloos op zoek is naar ‘De rechtvaardige rechters’, het verdwenen paneel van het door de broertjes Van Eyck gepenseelde drieluik ‘Lam Gods’, in een stoffig torenkamertje van een oude burcht een studie van dat schilderij ontdekt, die als werktitel het Noorse equivalent van potloodventer meegekregen had. Ik heb het genoegen jullie hieronder op een afbeelding van die proeve te vergasten.
Waarschijnlijk heeft Edvard Munch, onder impuls van kuise katholieken of andere religieuze fanaten, in de definitieve versie het exhibitionistische mannetje weggelaten en zodoende de toeschouwers met een hoop vraagtekens opgezadeld. Nu kunnen jullie echter met eigen ogen zien wat de paniek van dat zwarte schepseltje veroorzaakt.
